Mısır’da Yemek Kültürü

Mısır ülkesinin yaklaşık yüzde 90’nı çöl olmasına rağmen, ülkeyi bir baştan diğer başa kateden Nil Nehri ve oluşturduğu verimli uzun vadisi ve deltası ile ciddi bir tarım ülkesidir.

Çok eski ve zengin tarihi olan Mısır’ın tarih boyunca hep zengin bir yeme içme kültürü olmuştur. Antik Mısır’ın mezar ve tapınak duvarlarında işlenmiş günlük yaşamı anlatan duvar resimlerinde görülen gıdaların pek çoğu halen Mısır’da evlerde tüketilmektedir.

Mısır’da hiç kimse aç kalmaz 🙂

Mısır ülkesinin yaklaşık %90’nı çöl olmasını rağmen, ülkeyi bir baştan diğer başa kateden Nil Nehri ve oluşturduğu verimli uzun vadisi ve deltası ile ciddi bir tarım ülkesidir. Çok eski ve zengin tarihi olan Mısır’ın tarih boyunca hep zengin bir yeme içme kültürü olmuştur. Antik Mısır’ın mezar ve tapınak duvarlarında işlenmiş günlük yaşamı anlatan duvar resimlerinde görülen gıdaların pek çoğu halen Mısır’da evlerde tüketilmektedir.

Bu sebze ve meyveler arasında fava fasulyesi, bamya, bezelye, salatalık, hurma, üzüm ve incir başı çekmektedir. Ayrıca Firavunlar döneminde buğday ve arpa, ekmek ve bira yapımında kullanılmıştır. Bu gelenek Mısır’da halen devam etmektedir.

Tarımsal ürünlerin yanı sıra eski zamanlardan günümüze dek balık da Mısırlıların sofralarında eksik olmamıştır. Fasik denilen, tuzda kurutulmuş balık, Firavunlar döneminden günümüze dek halen en revaçta olan bir balık yemeğidir.

Zengin tarihsel bir mutfak mirasının yanı sıra Mısır ülkesi, tarih boyunca işgal ve fetihlere uğradı için diğer mutfak kültürlerinden de ciddi bir şekilde etkilenmiştir. Roma’dan Osmanlı İmparatorluğuna bu etki günümüz Mısır yemek kültüründe halen hissedilmektedir.

Gezgin Tayfa olarak Mısır’a yaptığımız turlar öncesinde en sık sorulan soruların başında ne tür yemeklerin olduğudur.  Hatta yanlarında yiyecek getirmenin gerekip gerekmediğini soruyor katılanlar. Şunu söyleyebilirim ki Mısır’da hiç kimse aç kalmaz. Gezgin Tayfa turları aynı zamanda birer yeme içme şölenidir. Mısır turlarımızda yemeklerin hemen hepsi dahil ve oldukça zengin bir çeşitliliğe sahip. Kaldığımız otellerde ve Nil gemi turunda açık büfe yemekler bizdeki 5 yıldızlı otel açık büfelerinden daha taze, lezzetli ve temizdir diyebilirim. Bu açık büfelerde hem Mısır ve orta doğu yemekleri – mezeler, salatalar, soslu ve sulu yemekler – hemde dünya mutfağından zengin örnekler vardır. Yine gittiğimiz restaurantlarda sizleri yerel lezzetlerle tanıştırmayı görev addettik.

Yemekler

Mısır’ın yerel yemekleri arasında Koşeri, ülkenin neredeyse ulusal yemeği konumundadır. Kahire’de hemen her köşe başında bizdeki çiğ köfteciler gibi küçük koşeri büfelerine rastlayabilirsiniz. Makarna, yeşil mercimek, pirinç ve nohudun ayrı ayrı pişirilerek üst üste konulması ile yapılıyor. Kızartılmış ince kıyılmış soğan ilave edildikten sonra isteğe göre domates veya acı biber sosu karıştırılarak servis ediliyor. Gurme gezginlerin mutlaka tatması gereken bir Mısır lezzetidir.

Ful Mudamma, fava fasulyesinin yağlı, krem soslu bir yemeğidir. Özellikle kırsalda oldukça sevilen ve kahvaltıda tüketilen bir yemektir.

Shavarma ise bizdeki dönerin aynısıdır. Fakat tahin, yoğurt, sarmısaklı mayonez gibi soslarla zengileştirilmiştir.

Bamya yemeği bir başka sevilen yemektir. Daha çok esnaf lokantaları ve evlerde tüketilmektedir. Genellikle içine biraz bal veya şeker koyduklarından tatlımsı bir tadı vardır.

Baba Gannuj tahinli patlıcandır ve bir başlangıç yemeği olarak Mısır’da oldukça yaygındır.

Mahşi ise bizde ki zeytin yağlı dolmalar ile hemen hemen aynıdır. Pirinç, taze kişniş veya maydanoz, soğan domates içlik olarak kullanılmaktadır. Genellikle, patlıcan, kabak ve biber mahşi en çok görülenleridir.

Torli ise Türk mutfağından Mısır’a geçmiş bir yemek. Karışık sebzeler ile domates sosunda pişiriliyor. Yani türlü ile hemen hemen aynıdır.
Kebaplarda bir başka lezzet olarak öne çıkıyor. Osmanlı etkisi özellikle kebap alanında halen devam etmektedir. Bizim kebaplar ile oldukça benzerdir. Halen şiş tavuğa, şiş tawuk diyorlar. Tavuğun yanı sıra kuzu ve dana etinden de kebap yapılmaktadır.

Tatlılar

Umm Ali Mısırda en sevilen tatlıdır. Bir çeşit sütlü ekmek tatlısıdır ama daha çok puding kıvamında. İçine Allah ne verdiyse koyuyorlar. Ana malzemesi ekmek ve manda sütü ile beraber, vanilya, kuru üzüm, badem, antep fıstığı, çam fıstığı, isteğe göre hindistan cevizi. Bu tatlı için ekmek yerine katmanlı tereyağlı kalın yufka biçiminde ekmek bile yapılmaktadır. Bu arada Umm Ali, Ali’nin annesi demek. Anlaşılan Ali bayağı şanslı bir çocukmuş 🙂

Basbusa ise revaniye benzer bir tatlı. İrmikten yapılan bu tatlı hindistan cevizi ile tatlandırılıyor ve üzerine badem serpiştirilerek servis ediliyor.

İçecekler

Mısırda en çok tüketilen içeceklerin başında naneli çay gelmektedir. Genellikle çayın içine bir dal taze nane katarak tüketiyorlar. Hibiskus çiçeğinden yaptıkları hafif tatlı ve ekşimsi şerbet de bir başka içecek olarak öne çıkmaktadır. Ahwa dedikleri Türk kahvesi de kaküle katılarak pişiriliyor. Ayrıca şeker kamışı suyunu da denemenizi tavsiye ederim.

Alkollü içecekler açısından zengin olmayan Mısır’ın antik çağlardan gelen bir bira geleneği vardır. Hatta kazılarda bulunan bir papirüs üzerinde yazılı bira tarifinden yola çıkılarak firavunlar döneminden kalma bir tarif ile antik bira da yapılmaktadır Mısır’da. Yerel ve Avrupalı bira türlerine turistik yerlerde rahatlıkla ulaşılmaktadır. Benim favori biram Mısırda “Stella” birasıdır.                                  

Son zamanlarda Mısır şarap sektöründe de bir canlılık ve yükseliş gözlenmektedir. Mısır’da üç büyük şarap firması mevcuttur. Gianaclis, Chateau Grand Marquis, Cru des Ptolemees, Rubis d’Egypte ve Omar el Khayam etiketleri ile daha çok Cabernet Sauvignon ve Pinot Blanc gibi Fransız üzümleri ile üretim yapıyor. Chateau Des Reves, üzümlerini Lübnan’dan alıyor ve Cabernet Sauvignon şaraplarını tavsiye ederim. Obelisque ise Mısır’daki bir diğer şarap firmasıdır. Roze ve köpüklü şarabın yanında içimi rahat Cabernet Sauvignon üretimleri de vardır.